Większość mam pamięta bóle stóp, które dokuczały im ze szczególnym nasileniem w trzecim trymestrze ciąży.
Jest to zjawisko znane i spowodowane przez:
Bóle stóp w okresie ciąży są spowodowane zarówno obciążeniem fizycznym, jak i psychicznym. Na skutek niepokoju i zwiększonego obciążenia poszczególnych organów dochodzi często do zakwaszenia organizmu. Kwaśne metabolity odkładają się w stawach, wywołując ich bolesność.
Zwiększająca się z tygodnia na tydzień masa ciała sprawia, że stopy muszą się przystosować do jej dźwigania. Zwiększone obciążenie stóp jeszcze bardziej daje się we znaki w razie istnienia różnorodnych deformacji stóp.
Kobiety ciężarne często skarżą się także na obrzęki i ciężkość nóg. Są one wynikiem zatrzymywania w tkankach wody, co jest spowodowane utrudnionym przepływem krwi w systemie żylnym.
Podnosi się wówczas ciśnienie tkankowe, co prowadzi do kompresji (ucisku) naczyń limfatycznych, a te z kolei uciskają przebiegające obok nich włókna bólowe.
Należy również pamiętać o zmianach w gospodarce hormonalnej, jakie powoduje ciąża. Mają one wpływ na cały organizm oraz na odczuwanie bólu.
Bóle stóp mogą być skutkiem wszystkich wymienionych wyżej czynników.Czy wymagają one leczenia, powinien zadecydować lekarz.
Należy również wykluczyć gestozę, czyli zatrucie ciążowe.
W czasie ciąży dochodzi do zmian w zakresie obciążeń niektórych funkcji poszczególnych organów. Po porodzie wracają one do stanu pierwotnego. Stopy w trakcie ciąży (przede wszystkim tej pierwszej) ulegają trwałej zmianie, powiększając swą szerokość. Dzieje się to pod wpływem silnego, długotrwałego obciążenia i rozciągnięcia się największego zespołu mięśniowego stóp – rozcięgna podeszwowego. W ten sposób stopy po ciąży powiększają się o pół, a czasem nawet o półtora numeru.
Bóle stóp pojawiające się w okresie poporodowym mają już prawdopodobnie inną genezę i związane są z laktacją oraz karmieniem piersią. Kobiety opisują te bóle jako nagłe i intensywne, pojawiające się na kilka dni, by nagle zniknąć. Dotyczą nie tylko stóp, ale także dłoni, kolan i stawów biodrowych. Czasami utrudniają życie do tego stopnia, że uniemożliwiają chodzenie po schodach.
Naukowcy nazywają ten stan artrozą na bazie podwyższonego poziomu prolaktyny. Z badań i obserwacji wynika, że jest to stan przejściowy i dotyczy głównie pierwszej ciąży.
Podejrzewa się, że jest to genetycznie indukowana reakcja autoimmunologiczna, podobnie jak w wypadku reumatycznego zapalenia stawów, kiedy to również dochodzi do podwyższenia poziomu prolaktyny.
Pomóc w zmniejszeniu bólu mogą regularnie wykonywane specjalne ćwiczenia gimnastyczne.
Bóle bywają także spowodowane zmniejszonym poziomem hormonów żeńskich (estrogenów) podczas karmienia piersią. Wpływa to na niedobory soli wapnia w kościach i powoduje dolegliwości stawów. Jednym ze sposobów zwiększenia poziomu wapnia w okresie laktacji jest przyjmowanie go w postaci tabletek musujących w dziennej dawce codziennie 500–1000 mg. Jest to lepsze od picia mleka krowiego, które jako zawierające obce białko może być przyczyną alergii.
Istnieje jeszcze inne wyjaśnienie bóli stawowych prześladujących karmiące matki i nie ma ono nic wspólnego z reumatyzmem. Według tej teorii kobiety, które śpią ze swymi dziećmi, przez dłuższy czas leżą często w niewygodnej pozycji. Prowadzi to do nieprawidłowych obciążeń mięśni i stawów oraz wystąpienia skurczy. Częste noszenie dziecka to także czynnik ortopedycznie bardzo istotny. Kobiety, określając ten stan, często mówią, że łamie je w kościach. Objawy te są zwykle nasilone w godzinach porannych.
Na szczęście zjawisko to obserwowane jest stosunkowo rzadko i ma charakter przejściowy. Według badań amerykańskich naukowców dotyczy ono głównie pierwszej ciąży.
